ما بدون هوا قادر به تنفس نیستیم پس تا موقعی که زیر آب هستید سیلندرهای هوای فشرده که هوای شما را زیر آب تامین خواهد کرد جزو مهمترین لوازم غواصی شما می باشد. هوا یعنی زندگی ، پس ظرفی که هوای شما را حمل میکند نیز به معنای زندگی خواهد بود. به همین دلیل باید خیلی امن باشد. سیلندرهای غواصی یا تانک های هوا جز اینکه باید از کیفیت خوبی برخوردار باشد باید بازرسی و تست های دوره ای را گذرانده باشد.هر سیلندر دارای برچسب یا مهری است که کدها و اطلاعات بازرسی و تست های دوره ای روی آن درج شده است  و اگر تاریخ آنها گذشته باشد هیچ مرکز تجهیزات غواصی تانک شما را برای شما شارژ نخواهد کرد. تجسم کنید که به پمپ بنزین بروید و مسئول پمپ بنزین به شما اجازه پر کردن باک ماشینتان را ندهد.قانون های غواصی به همین شدت سختگیرانه می باشد.

با اینکه همه سیلندر های غواصی یک کار را انجام میدهند ولی در شکلها و اندازه و جنس و رنگها و فشارهای مختلف ساخته می شوند.

در حین اینکه غواصان تفریحی سیلندرهای تکی حمل میکنند، سیلندرهای دوتایی وجود دارد که بوسیله یک منیفولد با هم ارتباط دارند و  شامل یک رگلاتور میباشد و حتی در غواصی های پیشرفته تر از یک رگلاتور تغذیه اضافه نیز استفاده می شود.شاید در برخی از مستند ها دیده باشید که برخی از غواص ها از کوله پشتی های عجیب که شامل سیلندر هایی با دیزاینهای مخصوص می باشند استفاده میکنند که ممکن است از ظاهر بهتری برخوردار باشند ولی از یک سیلندر معمولی عملکرد بهتری ندارند.

سیلندر های غواصی در سایزهای مختلفی طراحی شده اند که معمولا بین 50 تا 150 CU-FT  هوای فشرده ذخیره میکنند. ولی بعضی از سیلندر ها فقط قادر به ذخیره کردن 25 CU-FT  هوا می باشند و شکل آنها متفاوت با سیلندرهای دیگر می باشد.بعضی بلند و باریک و بعضی کوتاه و پهن می باشند.

خیلی از غواصان تفریحی سیلندری برای خود ندارند و از سیلندرهای اجاره ای استفاده میکنند.ولی چون طول تانک باید با سایز شما مطابقت داشته باشد بهتر است سیلندر شخصی خود را تهیه نمایید.خوشبختانه سیلندرها از اندازه های استاندارد ساخته شده اند و سازگار با همه تجهیزات غواصی هستند.غواصها سیلندرها را با اندازه آنها خطاب میکنند .معمولا یک تانک کرایه ای Eighty نامیده می شود. البته در ایران از اصطلاح 12 لیتر استفاده می شود.

وقتی غواص تازه کار هستید و دوره های OPEN WATER را میگذرانید مربیهای غواصی معمولا با سیلندرهای 65 CU-FT  با شما شروع خواهند کرد . اگر فکر میکنید خیلی بزرگ هستند بعدا سیلندرهای بزرگتر شما را سورپرایز خواهد کرد.

انتخاب سیلندر درست اگر مهمتر نباشد به مهمیه انتخاب ماسک ، فین و لوازم دیگر می باشد.بزرگتر بودن یا کوچکتر بودن مشکلات زیادی در غواصی و تعادل برای شما خواهد داشت پس در انتخاب خود دقت نمایید.

سیلندرهای غواصی از چه جنسی ساخته شده اند :

سیلندرهای غواصی از جنس استیل و یا آلومینیوم ساخته می شوند که هر کدام از مزایا و معایبی برخوردار هستند.

سیلندرهای استیل محکمتر از سیلندرهای  آلومینیومی هستند پس به راحتی صدمه نمیخورند ولی وزن بیشتری دارند . پس غواصانی که با سیلندرهای استیل غواصی میکنند مجبور به حمل وزنه کمتری با خود هستند .

ولی خوردگی و زنگ زدن از معایب سیلندرهای استیل است و به علت اینکه هوای داخل این سیلندرها باید خالص باشد گالوانیزه و رنگ کردن داخل این سیلندرها امکان پذیر نیست چون اگر پوشش گالوانیزه داخلی ترک بخورد، خرده های آن باعث گرفتگی شیر یا رگلاتور خواهد شد.ولی رنگ کردن یا گالوانیزه کردن و یا روکش کردن پلاستیکی لایه خارجی مشکلی برا سیلندر شما نخواهد داشت.

وزن معمول یک سیلندر 80CU-FT  حدود 13 کیلو و نیم و یک سیلندر 90CU-FT  حدود 20 کیلو گرم می باشد.سیلندرهای استیل گرانتر از سیلندرهای آلومینیومی ولی دوام بیشتری دارند و از تعادل بهتری در آب برخوردار می باشند.

سیلندرهای آلومینیومی نرم تر هستند پس راحت تر صدمه می بینند ولی سبکتر هستند پس غواص باید وزنه بیشتر با خود حمل نماید.لازم به توضیح است که به علت نرم بودن آلومینیوم آنها جداره ضخیمتری دارند ولی نسبت به سیلندرهای استیل شناوری مثبت تری دارند.

سیلندرهای آلومینیومی هم خورده و زنگ خواهند زد ولی نه به شدت سیلندرهای استیل پس به نگهداری کمتری احتیاج خواخند داشت. به همین علت مراکز غواصی در مناطق گرمسیری بیشتر از این نوع سیلندرها استفاده می کتتد.برخلاف سیلندرهای استیل این سیلندرها با روکش سازگار با آلومینیوم داخلی ساخته می شوند . سیلندرهای آلومینیومی از سال 1971 در آمریکا استفاده می شوند.برای  پوشش خارجی این سیلندرها از رنگهای پلیستر استفاده می شود که برای حفاظت و زیبایی آنها می باشد.

یک سیلندر آلومینیومی استاندارد 80CU-FT  حدود 16 کیلوگرم وزن دارد . سیلندر های آلومینیومی ارزانتر از سیلندرهای استیل می باشند ولی دوام و تعادل خوبی در آب ندارند.

کد ها و نوشته های روی سیلندرها به چه معناست:

این کدها مورد نیاز سازمان حمل و نقل آمریکا DOT ) US Department of Transportation ) و سازمان حمل و نقل کانادا TC) Transport Canada) می باشد. معمولا روی سیلندرها در یک یا دو ردیف اطلاعاتی حک شده است . علامت اول و دوم سازمان نظارت و جنس سیلندر می باشد. مثال DOT - 3AA به این معنیست که سیلندر تحت آیین نامه و قوانین DOT  و از جنس استیل 3AA  ساخته شده است . 3AA  و 3A استیل و AL  آلومینیوم می باشد.

علامت سوم که معمولا در خط اول می باشد خدمات فشار پوند در اینچ مربع که می تواند به کمی 1500 PSI  و به زیادی 4500 PSI باشد. اگر علامت + بعد از علامت هیدرواستاتیک درج شده باشد به این معنیست که سیلندر قادر به تحمل فشار10 درصد بیشتر از فشار تست هیدرواستاتیک است.اما سیلندرهای آلومینیوم نباید هیچ زمان بیشتر از فشار قید شده پر شوند و علامت + هیچ وقت روی آنها حک نمی شود.

در خط دوم معمولا اسم شرکت سازنده سیلندر و شماره سریال 6 رقمی حک می شود. در حال حاظر فقط تعداد کمی شرکت سازنده سیلندر در آمریکا وجود دارند که نام این شرکتها به شرح زیر می باشد:

(Pressed Steel, Catalina, Norris Industries, Worthington and Luxfer) 

هر کدام از این شرکتها لوگوی مخصوص به خود را دارند و در خط آخر تاریخ تست هیدرواستاتیک و نام شرکت خدمات بازرسی حک می شود.

ظرفیت سیلندرها : متریک یا امپریال

سیلندرها با واحد های متریک و یا امپریال درجه بندی می شوند و برای اینکه شما را بیشتر گیج کنیم این دو سیستم تفاوتهای دیگر نیز دارند. تاکنون متریک با رویکرد منطقی ظرفیت سیلندر را با میزان لیتر آبی که در آن جا می شود اندازه گیری میکند ولی به دلیل اینکه اندازه یک لیتر آب همان یک کیلو گرم می باشد در بعضی از سیلندرها ممکن است ظرفیت با واحد کیلوگرم مشخص شده باشد ولی امپریال با مقدار هوایی که در هر فوت مکعب می باشد درجه بندی می شود. درجه بندی متریک یا امپریال بستگی به فشار و دما هم خواهد داشت.

فشار سیلندر:

به طور اتوماتیک اندازه فیزیکی سیلندر مشخص نخواهد کرد که چقدر هوا نگه میدارد . برای آن شما باید بیشترین فشار مورد تحمل آن را بدانید که برای سیلندرهای آلومینیومی معمولا 3000PSI و در بعضی موارد تا 3300PSI  می باشد. پس فشار در این نوع سیلندرها تغییر زیادی ندارد ولی در سیلندرهای استیل ، سیلندرها می توانند فشار کم یا با فشار زیاد باشند . فشار کم یعنی 2400PSI  در حالی که فشار زیاد 3440PSI  می باشد. که تغییر زیادیست و این به این معنی می باشد که سیلندرهای فشار زیاد می تواند خیلی کوچکتر (سبکتر) از تانکهای آلومینیومی فشار کم باشد که همان ظرفیت را در فوت مکعب دارند.ولی هشدارهایی برای این نوع سیلندرها هست . اول اینکه سیلندرهای استیل گرانتر می باشد دوم اینکه در بعضی از مراکز و قایق ها قادر به پرکردن این نوع سیلندرها تا حد اکثر ظرفیت نیستند و سوم اینکه اینگونه سیلندرها باید با سرعت خیلی کم پرشوند به دلیل داغ شدن بیش از حد  و مسئله چهارم این است که در این سیلندرها به جای شیرهای YOKE ازشیرهای DIN  استفاده می شود و همانطور که میدانید شیرهای YOKE  در امریکا مورد استفاده بیشتری دارند.

بازرسی و تست سیلندرها :

به علت اینکه سیلندرها بسیار حیاتی هستند شیر و سیلندر باید حداقل یک بار در سال توسط تکنسین آموزش دیده بازرسی و چک شود . بازرسی بصری شامل بریدگی غرشدگی یا تو رفتگی برآمدگی و غیره می باشد ... این سیلندرها بعد از تست شدن خارجی و داخلی توسط تکنیسین با برچسب های جدید و تاریخ جدید علامت گذاری می شوند.

تستهای هیدرواستاتیک هر 5 سال یکبار مورد نیاز می باشد که 6 ماه مهلت دارد و توسط تکنسین چک خواهد شد که در فشار باعث ترکیدگی نشود. تست به اینصورت می باشد که تانک را از آب با فشار 1.6 دهم برابر پر میکنند و در محفظه های آب تحت فشار قرار میدهند و تانک را با آیین نامه قوانین DOT  چک می کنند.

کشورهای دیگر قوانین دیگری دارند مثلا در کشور استرالیا تست های هیدرواستاتیک هر سال انجام می گردد و این در حالیست که بعلت سهل انگاریه اتحادیه اروپا بازرسی بصری هر 2 سال و نیم یک بار مورد نیاز می باشد.

شیر سیلندر:

هر سیلندر شامل یک شیر باز و بسته کردن می باشد . این شیرها از جنس کروم و برنج ساخته می شوند . این شیرها شامل واشرهای مسی نازکی هستند که در صورت پر شدن سیلندر با فشار یشتر از حد استاندارد قادر به تخلیه هوای اضافه هستند.شیرها دو نوع می باشند YOKE  و DIN  . یوک در امریکا معمولتر می باشد ولی دین فشار بیشتری تحمل می کند و تا 4500PSI  نسبت به درجه فشار سییلندر تغییر خواهد کرد .البته در سالهای اخیر شیرهای جدید دو منظوره نیز تولید شده اند که قابلیت استفاده بصورت دین و یورک دارند.

قوانین عمومی :

استفاده از این سیلندرها از دستور و العملهایی برخوردار می باشد

* بیشتر از اندازه مشخص شده پر نشوند . در سیلندرهای استیل که علامت + روی آنها حک شده تا 10 درصد میتواند بیشتر پر شود ولی در سیلندرهای آلومینیومی قادر نخواهید بود بیشتر از حد مجاز آنها را پر نمایید.

* در هنگام غواصی سیلندر را تا آخر خالی نکنید بعلت اینکه فشار باقی مانده باعث وارد نشدن رطوبت به داخل سیلندر می شود.

* بازرسی و تست به موقع سیلندرها توسط تکنسین حرفه ای و آموزش دیده 

* بازرسی شخصی سیلندر ها قبل از هر دایو 

* تانکها را با فشار 300 & 500 PSI  نگهداری نمایید 

* بعد از اسمبل کردن تجهیزات روی سیلندر همیشه سیلندر را خوابانده و تجهیزات را روی آن قرار دید

* هر چند وقت یکبار بوت سیلندر را خارج کرده و از خورده نشدن زیر آن مطلع شوید

* همیشه سیلندرها را به دقت حمل کنید و از بدن یا از شیر استفاده کنید .

* از اورینگ شیر سیلندرمحافظت نمایید 

* بعد از غواصی شیر را کمی باز نمایید که رطوبت آب وارد شیر نشود

* به آرامی سیلندر را پر نمایید و از داغ شدن بیش از حد آن جلوگیری نمایید

* سیلندرها را از حرارت مستقیم دور نگه دارید (نور مستقیم آفتاب)

* هیچ وقت از سیلندر آلومینیومی که بیشتر از 350 درجه فارینگهات داغ شده استفاده نکنید

آیا سیلندر ها برای زیبایی طراحی شده اند:

خیر زیبایی مسئولیت لباس غواصی ، فین ، ماسک و اسنورکل می باشد. البته سیلندرها هم روکشها و توریهای رنگی متفاوتی دارند ولی بعضی از رنگها نشانه های خاصی هستند که در قسمت بالای سیلندر (1/4 بالایی سیلندر) می باشد.

هوا: سفید و مشکی قسمت شانه بالا 

نایتروکس: سفید و مشکی قسمت شانه بالا 

هلیوکس: سفید و قهوه ای قسمت شانه بالا 

ترایمیکس: سفید و راه های قهوه ای مشکی 

اکسیژن خالص : شانه سفید 

هلیوم خالص : شانه قهوه ای 

در اروپا باید مشخص شده باشد که هر سیلندر چه گازی را شامل می شود ( بصورت نوشته شده )